-Λαμβάνει χώρα μια επιχείρηση από τη μια μεριά της κυβέρνησης αλλά και του κεντρικού τραπεζίτη του κυρίου Στουρνάρα να ξαναγραφτεί η τραπεζική και οικονομική ιστορία. Κοινή τοποθέτηση όλων είναι ότι η τραπεζική κρίση στην Ελλάδα ξεκινά το 2015. Διαγράφεται δηλαδή όλη η πρώτη περίοδος της μνημονιακής πολιτικής από το 2010 μέχρι τα τέλη του 2014 σαν να μην υπήρξε ποτέ. Αν πράγματι η κρίση του τραπεζικού συστήματος στην Ελλάδα ξεκινά το 2015, πρέπει κάποιος να εξηγήσει για ποιο λόγο τόσο το 2012 όσο και το 2014 έγιναν δύο ανακεφαλαιοποιήσεις σε βάρος του δημοσίου συμφέροντος και τους όρους με τους οποίους έγιναν. Πριν από αυτό θα πρέπει να εξηγήσει πώς είναι δυνατόν τα κόκκινα δάνεια το 2008 να κινούνταν περίπου στα 14,5 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ στα μέσα περίπου του 2014 κινούνταν περίπου στο ποσό των 97,7 δισεκατομμυρίων ευρώ. Για ποιο λόγο, αν δεν υπήρχε τραπεζική κρίση, το Δημόσιο αναγκάστηκε να βάλει 25 δισεκατομμύρια ευρώ στις τράπεζες με την ανακεφαλαιοποίηση του 2012, την ώρα που οι ιδιώτες συνεισέφεραν μόνο 3 δισεκατομμύρια ευρώ; Και για ποιο λόγο αν δεν υπήρχε τραπεζική κρίση, οδηγηθήκαμε σε δεύτερη ανακεφαλαιοποίηση το 2014, όπου και υποτιμήθηκαν οι συμμετοχές του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας στις συστημικές τράπεζες; Όλα αυτά δεν μπορούν να απαντηθούν και να εξηγηθούν με βάση αυτό το αφήγημα, ότι δηλαδή η τραπεζική κρίση ξέσπασε το 2015.

 

-Στη σημερινή συζήτηση το πρώτο πανθομολογούμενο δεδομένο αφορά το γεγονός ότι οι τράπεζες δεν παίζουν το χρηματοδοτικό τους ρόλο στην ελληνική οικονομία αυτή τη στιγμή. Περίπου το 90% των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων είναι πλήρως αποκλεισμένες από το τραπεζικό σύστημα. Την ίδια στιγμή και οι πολίτες είναι σε εξαιρετικά δυσχερή θέση σε σχέση με τη δυνατότητά τους να λαμβάνουν νέα δάνεια από τις τράπεζες. Αντίθετα, οι μεγάλες επιχειρήσεις και επιχειρηματικοί όμιλοι έχουν προνομιακή πρόσβαση στο τραπεζικό σύστημα και στα χρήματα του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Άρα δημιουργείται μια συνθήκη ροής της χρηματοδότησης προς μεγάλες επιχειρήσεις, την ίδια ώρα που η κοινωνική πλειοψηφία μένει αποκλεισμένη από το τραπεζικό σύστημα.

 

-Την ίδια στιγμή οι τράπεζες σημειώνουν το ένα ρεκόρ κερδών μετά το άλλο. Μόνο για την περίοδο 2022-23 τα κέρδη των συστημικών τραπεζών κινούνταν περίπου στα 7 δισεκατομμύρια ευρώ. Τα κέρδη αυτά προκύπτουν από δύο κυρίως πηγές. Πρώτη πηγή είναι η τεράστια ψαλίδα μεταξύ του επιτοκίου χορηγήσεων και του επιτοκίου καταθέσεων, η οποία είναι αυτή τη στιγμή η μεγαλύτερη σε ολόκληρη την Ευρωζώνη. Η δεύτερη αφορά στις ληστρικές προμήθειες τις οποίες οι τράπεζες χρεώνουν στους πελάτες τους, πράγμα το οποίο και εκτοξεύει την κερδοφορία τους. Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση πανηγυρίζει για το γεγονός ότι οι τράπεζες έχουν καθαρίσει από τα κόκκινα δάνεια, τα οποία επιβάρυναν τους ισολογισμούς τους. Αυτό το οποίο δεν λέει είναι ότι αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα στο σύνολο των δανείων το 70% εξακολουθούν να είναι κόκκινα. Απλώς έχουν μεταβιβαστεί από τις τράπεζες στις εταιρείες διαχείρισης και την ίδια στιγμή έχουν απολύτως απελευθερωθεί οι όροι των πλειστηριασμών, χωρίς καμία προστασία της πρώτης κατοικίας. Αυτή είναι η συνθήκη που επικρατεί σήμερα στο τραπεζικό σύστημα.

 

-Προφανώς έχει ευθύνη η κυβέρνηση διότι δεν παρεμβαίνει λέγοντας ότι δεν έχει εργαλεία παρέμβασης. ‘Οταν η Νέα Δημοκρατία στη συγκυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου συμφωνούσε ώστε η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών να γίνουν με χρήματα μεν του Δημοσίου, αλλά χωρίς το Δημόσιο να πάρει μετοχές με δικαίωμα ψήφου είναι προφανές ότι έβαλε και εκείνη το χεράκι της ώστε να απομειώσει τη δυνατότητα παρέμβασης του ελληνικού Δημοσίου στο τραπεζικό σύστημα. Και είναι η μόνη χώρα, όπου υπήρξαν τέτοιου τύπου ανακεφαλαιοποιήσεις του τραπεζικού συστήματος, χωρίς να υπάρξουν και αλλαγές στη διακυβέρνηση και στις διοικήσεις των τραπεζών. Οι ίδιοι άνθρωποι που διοικούσαν τις τράπεζες πριν από την χρηματοπιστωτική κρίση διοικούν τις τράπεζες και μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση.

 

-Αυτή τη στιγμή να υπενθυμίσουμε στην κυβέρνηση ότι υπάρχουν εργαλεία παρέμβασης, διότι το 50% των ιδίων κεφαλαίων των τραπεζών προέρχεται από τη ρύθμιση του αναβαλλόμενου φόρου. Με δεδομένη αυτή τη συνθήκη είναι προφανές ότι η κυβέρνηση έχει εργαλεία πίεσης απέναντι στις διοικήσεις των τραπεζών για να μαζέψει την κατάσταση, να περιορίσει τους όρους κερδοφορίας και να σπάσει το καρτέλ. Απλούστατα επιλέγει να μην το κάνει.

 

-Μετά από 5 χρόνια διακυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας και μέσα σε αυτή τη συνθήκη θέλετε να προχωρήσετε στη συγχώνευση της Αττικής με την Παγκρήτια. Τα επιχειρήματα της κυβέρνησης είναι τα εξής:

 

-Επιχείρημα 1ο: Δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική λύση και δεν υπάρχει και ενδιαφέρον από άλλους ιδιώτες επενδυτές. Αυτός είναι ο ισχυρισμός της κυβέρνησης και της Τράπεζας της Ελλάδος. Δεν υπάρχει κανένα έγγραφο το οποίο να αποδεικνύει αυτόν τον ισχυρισμό και οποιοδήποτε έγγραφο σας έχει ζητηθεί έχετε αρνηθεί να το δώσετε.

 

-Επιχείρημα 2ο: Δεν μπορεί να εφαρμοστεί η λύση της απορρόφησης γιατί δεν καλύπτεται από το άρθρο 145Β του νόμου του 2014. Γιατί δεν αλλάζετε το άρθρο 145Β του νόμου του 2014 έτσι ώστε να μπορέσετε να ανοίξετε τη δίοδο μιας άλλης εναλλακτικής λύσης; Απλούστατα γιατί δεν θέλετε.

 

-Επιχείρημα 3ο: Δεν μπορεί να διασώσει μόνο του το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας την τράπεζα γιατί αυτό έρχεται σε αντίθεση με το δίκαιο του ανταγωνισμού. Αυτό το οποίο αποσιωπάται όμως είναι ότι σε τέτοιες περιπτώσεις το δίκαιο του ανταγωνισμού δεν είναι απολύτως δεδομένο και το ποια λύση τελικά θα εφαρμοστεί προκύπτει με adhoc συνομιλίες και διαπραγματεύσεις με την Directorate-General for Competition. Αυτό το οποίο επίσης αποσιωπάται είναι ότι το δίκαιο του ανταγωνισμού επιτρέπει υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις τη συμμετοχή αποκλειστικά και μόνο του Δημοσίου για τη διάσωση μη συστημικών τραπεζών. Αυτό βεβαίως προϋποθέτει πολιτική βούληση και διάθεση διαπραγμάτευσης της κυβέρνησης με τη Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Διαπραγμάτευση στην οποία δεν έχετε καμία διάθεση να μπείτε, διότι απλούστατα θέλετε να ιδιωτικοποιήσετε την τράπεζα.

 

-Επόμενη δέσμη επιχειρημάτων σας αφορά στις συνέπειες που θα έχει η μη συγχώνευση των δύο τραπεζών, της Παγκρήτιας και της Αττικής. Θα χρεοκοπήσει η Αττικής, η Παγκρήτια, ενώ στη συνέχεια θα χρεοκοπήσουν και οι υπόλοιπες τέσσερις συστημικές τράπεζες και θα καταρρεύσει δημοσιονομικά η τόσο ισχυρή ελληνική οικονομία μετά από πέντε χρόνια διακυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας και τελικά θα οδηγηθούμε σε νέο μνημόνιο. Είναι τόσο υπερβολικό το επιχείρημα και έρχεται σε πλήρη αντίθεση με όλη την αφήγηση περί ισχυρής ελληνικής οικονομίας ώστε όλη αυτή η επιχειρηματολογία θυμίζει τις αλήστου μνήμης κινδυνολογίες της εποχής του πρώτου και του δεύτερου μνημονίου.

 

-Κατά την παρούσα συμφωνία είναι κατά τι παράδοξο το ΤΧΣ μαζί με τον ΕΦΚΑ να συνεισφέρουν 500 εκατομμύρια ευρώ και ο ιδιώτης 200 εκατομμύρια ευρώ και να καταλήγουμε σε μια μετοχική σύνθεση, όπου το ελληνικό Δημόσιο θα καταλήξει με 35% στην καλύτερη περίπτωση και ο ιδιώτης με 58,5 % στη νέα μετοχική σύνθεση που θα προκύψει. Και αναρωτιέται κανείς με τι είδους μαθηματικά γίνεται αυτό; Δεν είναι δυνατόν το Δημόσιο να βάζει δυόμιση φορές τα λεφτά που βάζει ο ιδιώτης και να καταλήγει με την μισή συμμετοχή στην νέα μετοχική σύνθεση. Αυτό που εξηγεί την παράδοξη αυτή εξίσωση είναι δύο πράγματα: Πρώτον, ότι το ΤΧΣ μετά την ανακεφαλαιοποίηση θα μεταβιβάσει χωρίς επιβάρυνση του ιδιώτη μετοχές αξίας 180 εκατομμυρίων στον επενδυτή και δεύτερον το ελληνικό δημόσιο αντί να αγοράζει μετοχές αγοράζει δικαιώματα και με αυτό τον τρόπο απομειώνει τη συμμετοχή του στο συνολικό κεφάλαιο.

 

-Ένα ακόμα επιχείρημα της κυβέρνησης είναι ότι με τη δημιουργία του πέμπτου πυλώνα θα λειτουργήσει επιτέλους ο ανταγωνισμός στο τραπεζικό σύστημα. Και αναρωτιέται κανείς γιατί δεν δουλεύει ο ανταγωνισμός με τέσσερις τράπεζες και θα δουλέψει με πέντε. Καταρχάς ο ανταγωνισμός δεν δουλεύει ποτέ. Αλλά ακόμα κι αν το παραβλέψουμε αυτό, ο λόγος για τον οποίο δεν θα δουλέψει ο ανταγωνισμός είναι πρόσχημα. Διότι αν η κυβέρνηση ήθελε να θέσει όρια στην τραπεζική απληστία, είχε και έχει τα εργαλεία για να το κάνει. Απλώς δε θέλει να το κάνει.

 

-Θέλω να κλείσω με τις ευθύνες της κυβέρνησης για τη σημερινή κατάσταση της Τράπεζας Αττικής, τις οποίες προσπαθεί η κυβέρνηση εντέχνως να αποσιωπήσει, όπως τις αποσιωπά και ο κύριος Στουρνάρας. Διότι αυτά που έχουν γίνει από το 2020 και μετά στην Τράπεζα Αττικής είναι δραματικά. Μέσω πρωτόγνωρων διαδικασιών δημιουργήθηκε ένα κεφαλαιακό κενό, το οποίο επιβεβαιώθηκε το 2022, ύψους 615 εκατομμυρίων ευρώ μέσω της διαχείρισης από την εταιρεία Θεά Άρτεμις, η οποία αφού ρευστοποίησε τα ενέχυρα των δανείων της Τράπεζας Αττικής, στη συνέχεια μεταβίβασε το σύνολο του χαρτοφυλακίου των δανείων στην Τράπεζα Αττικής χωρίς τα ενέχυρα και ενώ δεν είχε δώσει ούτε ένα ευρώ στην Τράπεζα Αττικής από τη ρευστοποίηση των ενεχύρων. Έτσι προέκυψε το κεφαλαιακό κενό των 615 εκατομμυρίων ευρώ της Τράπεζας Αττικής, το οποίο έρχεται να καλύψει το ελληνικό Δημόσιο με την παρούσα συγχώνευση. Και αναρωτιέται κανείς αν θα ζητηθούν ευθύνες γι΄ αυτή τη διαχείριση από τον Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος και αν θα γίνει κάποιος έλεγχος. Δυστυχώς δεν υπάρχει καμία τέτοια περίπτωση, με δεδομένο και τον πρότερο βίο και την πολιτεία της κυβέρνησης.